روند فناوري در بانکداري ايران از سال 1374 با پلتفرم IBM و شبکه ارتباطي آنالوگ آغاز شد. از روزهايي که مشتري بايد به شعبه خود مراجعه مي کرد تا امروز که IT به تمام حوزه‌هاي بانکي وارد شده، اين صنعت دستخوش تغييرات زيادي شده است.
وايمکس نيوز - ژان صياد يک فعال نظام بانکداري روند تکنولوژي و مدل کسب‌وکار در سيستم بانکي ايران را تشريح کرد.
وي گفت: براي اين‌که هدايت اين سيستم در اختيار بانک باشد از اين دو حالت خارج نيست. يا منبع و دانش بايد به بانک انتقال يابد يا اين‌که پيشرفت فناوري به حدي برسد که با وجود عدم مالکيت، اين امکان را فراهم کند.
صياد با اشاره به تقسيم‌بندي روند اتوماسيون نظام بانکي کشور به سه دوره، ويژگي‌هاي فني و مدل کسب‌وکار و مزايا و معايب هر يک را تشريح کرد.
پيش از سال1374؛ پلتفرم IBM، برنامه‌نويسي Cobol، شبکه ارتباطي آنالوگ/ وقتي مشتري بايد به شعبه بازکننده حساب مراجعه مي کرد
اين يک فعال نظام بانکداري اظهار داشت: در دوره نخست يعني تا پيش از سال 1374، پلتفرم مورد استفاده به‌طور عمده مِين‌فريم IBM بود، معماري آن متمرکز و زبان برنامه‌نويسي عمده آن Cobol بود. در مدل کسب‌وکاري نيز شبکه ارتباطي Analog بود، نصب نرم‌افزارهاي سيستمي و پشتيباني سخت‌افزاري توسط شرکت‌ها انجام مي‌شد و پايگاه داده‌ها نيز در محل آن‌ها بود.
وي گفت: توليد، نگهداري و توسعه نرم‌افزارهاي کاربردي توسط بانک‌ها انجام مي‌شد و محل سايت‌هاي کامپيوتري نيز عمدتا در بانک‌ها بود. در اين زمان شرکت‌ها به‌طور عمده دخالتي در نرم‌افزارهاي کاربردي بانکي نداشتند، سيستم بانک غيرمتمرکز بود و امکان ارايه خدمات نوين بانکي مبتني بر کانال‌هاي مختلف ميسر نبود و مشتري مجبور بود به شعبه بازکننده حساب مراجعه کند.
1374 تا 1389؛ پلتفرم UnixوMF، زبان برنامه‌نويسي C و C+/ ايجاد سيستم‌هاي متمرکز بانکي
وي با اشاره به دوره دوم (از سال 1374 تا 1389)، اظهار داشت: پلتفرم معمول در اين دوره Unix و MF و زبان برنامه‌نويسي C و C+ بود. شبکه ارتباطي در اين دوره ديجيتال بود. نصب نرم‌افزاري سيستمي و نگهداري از آن‌ها و پشتيباني سخت‌افزاري توسط شرکت‌ها انجام مي‌شد و پايگاه داده نيز اغلب در اين شرکت‌ها قرار داشت. سايت‌هاي کامپيوتري نيز در بانک‌ها بود و تعدادي از شرکت‌ها شروع به همکاري کرده بودند. توسعه و نگهداري نرم‌افزارهاي کاربردي و توليد آن‌ها نيز توسط شرکت‌ها انجام مي‌شد.
صياد گفت: از خصوصيات اين دوره اهميت نداشتن جغرافياي مشتري و فراگيري ارايه انواع سرويس‌هاي خارج از شعبه بود. همچنين بانک‌ها به‌تدريج مجهز به سيستم‌هاي متمرکز شدند، پرداخت‌هاي الکترونيکي در حال توسعه و گسترش کمي و کيفي قرار داشت و فضاي مجازي کم‌کم در حال فراگير شدن بود.
وي ادامه داد: غيرمتمرکز بودن سيستم بعضي از بانک‌ها و تلاش براي ايجاد تنوع خدمات بانکي روي کانال‌هاي مختلف و حفظ رقابت با ديگر بانک‌هاي پيشرو در عين حفظ سيستم‌هاي سنتي و غيرمتمرکز نيز از مشخصات اين دوره است که تاکنون نيز ادامه داشته است.
1389 تاکنون؛ معماري مستقل، برنامه‌نويسي جاوا/ ورود شرکت‌هايIT به تمام حوزه‌هاي بانکي
صياد دوره سوم را از 89 تا کنون دانست. پلتفرم مستقل، معماري مبتني بر سرويس و زبان برنامه‌نويسي جاوا از ويژگي‌هاي اين دوره است. در اين دوره شرکت‌ها تقريباً در تمام حوزه‌هاي IT بانک‌ها وارد شده‌اند. تداوم تجهيز بانک‌ها به سيستم‌هاي متمرکز به‌ويژه بانک‌هاي خصوصي، فراهم شدن ظرفيت قابل توجه براي توسعه بانکداري الکترونيک در حوزه‌هاي علمي و اقتصادي به شکلي قابل مقايسه با کشورهاي پيشرفته برخي از خصوصيات اين دوره است. همچنين غيرمتمرکز باقي ماندن سيستم بعضي از بانک‌ها، تلاش براي ايجاد تنوع خدمات بانکي روي کانال‌هاي مختلف و حفظ رقابت با ديگر بانک‌هاي پيشرو در عين حفظ سيستم سنتي و غيرمتمرکز نيز از ويژگي‌هاي اين دوره است. اکنون در مدل هاي جديد معمولا نصب و نگهداري نرم‌افزارهاي سيستم و پشتيباني سخت‌افزاري به‌عهده شرکت‌ها است، اما کار توليد، نگهداري و توسعه نرم‌افزارهاي کاربردي را به‌طور عمده خود بانک‌ها انجام مي‌دهند.
سيستم‌هاي جزيره‌اي، چالش فناوري بانک‌هاي ايران
وي با اشاره به چالش‌هاي فناوري بانک‌ها، توضيح داد: وابستگي بانک به شرکت، انتقال ناتواني و ضعف احتمالي شرکت به بانک، تاخير در انجام سفارشات بانک و به تبع آن تاخير بانک در ارايه محصولات و خدمات استراتژيک به بازار، گرايش کارشناسان بانک به تهيه سيستم‌هايي متفرقه و جزيره‌اي، در نهايت سبب تشکيل مجمع‌الجزايري از سيستم‌ها و زير سيستم‌هاي بانکي مي‌شود که از اهم چالش‌هاي بانک‌ها در حوزه فناوري است.
منبع : فارس